Co to znaczy "narzutowy" rachunek kosztów?

„Narzut” kosztów oznacza przypisanie kosztów pośrednich z pominięciem logiki.

„Narzut” kosztów oznacza stosowanie w kalkulacjach takich kluczy podziałowych, które nie odzwierciedlają faktycznych związków przyczynowo-skutkowych w powstawaniu kosztów.  

„Narzut” kosztów oznacza wreszcie stosowanie w kalkulacjach takich kluczy podziałowych, które nie odzwierciedlają rzeczywistej konsumpcji zasobów przez produkty, klientów czy poszczególne kontrakty.

Badania na temat poziomu rachunków kosztów wykorzystywanych przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w Polsce wskazują, że ponad 96% przedsiębiorstw stosuje "narzutowe" rachunki kosztów. 

„Narzuty” przybierają różnorodną formę. Dotyczą w takim samym stopniu kosztów produkcyjnych jak i pozaprodukcyjnych.

Najbardziej popularne metody przypisywania kosztów narzutami to te  proporcjonalne do wartości lub wolumenu sprzedaży czy produkcji.

Koszty powierzchni magazynowych,  powierzchni produkcyjnych, pracowników magazynowych, działu obsługi klienta, działu marketingu, powierzchni biurowych, przedstawicieli handlowych, etc, etc, często przypisujemy produktom czy kontrahentom właśnie w ten sposób.

W konsekwencji narzutowe rachunki kosztów uśredniają koszty realizowanych kontraktów, upośledzając systemy podejmowania decyzji. Więcej na "jak narzutowe rachunki kosztów wpływają na trafność podejmowanych decyzji?"

Na powyższym schemacie pokazano, że zróżnicowanie w rzeczywistej kosztochłonności kontaktów (wysokość kolorowych słupków, gdzie każdy kolor oznacza udział % kosztów danego działania w przychodach) jest znacznie większe niż zróżnicowanie sugerowane przez tradycyjne, narzutowe rachunki kosztów (czarna, ciągła linia). 

W rezultacie, kontrakty znajdujące się po lewej stronie schematu, charakteryzują się znacznie niższą kosztochłonnością niż wskazują na to narzutowe kalkulacje kosztów a kontrakty po prawej stronie schematu charakteryzują się rzeczywistą kosztochłonnością znacznie wyższą, niż sugerują narzutowe kalkulacje kosztów zobrazowane linią czarną.